-
1 ὄνος
ὄνος, ὁ, u. ἡ, 1) Esel, Eselinn; νωϑής, im masc., Il. 11, 558; περὶ ὄνου σκιᾶς, um des Esels Schatten, d. i. um eine nichtsnutzige Kleinigkeit, z. B. μάχεσϑαι, sprichwörtlich, Ar. Vesp. 191, vgl. Zenob. 6, 28 Paroem. app. 4, 26; anders Plat. μὴ περὶ ὄνου σκιᾶς ὡς ἵππου τὸν ἔπαινον ποιούμενος, Phaedr. 260 c; ὄνου πόκας, Ar. Ran. 186, vgl. Paroem. App. 2, 29, etwa ins Land mit gebratenen Tauben, obwohl an letzterer Stelle auch erklärt wird ἔνϑα οἱ ὄνοι σήπονται καὶ τὰ ἔρια αὐτῶν ὡς πόκοι γίνονται, sehr gesucht; vgl. ὄνου πόκους ζητεῖς, Zenob. 4, 38. ἐπὶ τῶν ἀνυπόστατα ζητούντων; – ὄνος ἄγων μυστήρια, Ar. Ran. 159, womit Diogen. 6, 98 ὄνος ἄγει μυστήρια zu vergleichen, Esel führten die heiligen Geräthschaften und anderes Gepäck nach Eleusis; ἀπ' ὄνου καταπεσεῖν, Ar. Nub. 1255, vom Esel fallen, mit einem Wortspiele für ἀπὸ νοῦ καταπεσών, nach dem Schol. ἐπὶ τῶν ἀλόγως πραττόντων ἡ παροιμία καὶ μὴ δυναμένων ὄνοις χρῆσϑαι μήτι γε δὴ ἵπποις, man kann auch unser »vom Pferd auf den Esel kommen« vergleichen; Plat. Legg. III, 701 d. – In Ar. Vesp. 616 ist ein Wortspiel gemacht mit ὄνος, Esel, u. ὄνος, einer Art Weingefäß. – Sprichwörtlich auch ὄνος λύρας, ὄνος πρὸς λύραν, ὄνος λύρας ἀκούων u. ä., s. Diogen. 7. 33 u. Anm. u. Mein. Men. p. 184, von einem rohen, gegen alle Musenkunst unempfindlichen Menschen; ähnlich ὄνῳ τις ἔλεγε μῦϑον, vgl. ὄνος ἐν μύροις, Paroem. App. 4, 23; ὄνος εἰς ἄχυρα, Philem. bei Ath. II, 52 e, es geht nach Wunsch; Diogen. 6, 91; ὄνος ἐν μελίσσαις, vom Unglück, Crates bei Phot. u. Diogen. 7, 32; – ὄνου ὑβριστότερος, Xen. An. 5, 8, 3, denn die Esel gelten für stumpf gegen Schläge und muthwillig und trotzig; vgl. Arist. eth. 3, 8, οἱ ὄνοι τυπτόμενοι οὐκ ἀφίστανται τῆς νομῆς; Luc. sagt ἀσελγότεροι τῶν ὄνων, Pisc. 34, u. ὄνων ἁπάντων ὑβριστότατόν σε ὄντα, Pseudol. 3; auch ὄνος ὕεται, ἐπὶ τῶν μὴ ἐπιστρεφομένων, com. bei Phot. – 2) auch ein Meerfisch heißt so (vgl. ὀνίσκος), Ath. u. A. – Der Kellerwurm, die Kellerassel (vgl. ὀνίσκος u. ἴουλος), Diosc. u. A. – Eine ungeflügelte Heuschreckenart, ἀσίρακος. – Ein Gestirn neben der Krippe. – 3) eine Zugmaschine, Haspel, Winde, Her. 7, 36. – 4) der obere, laufende Mühlstein, auch ὄνος ἀλέτης, Xen. An. 1, 5, 5; ἀλέτων ὄνος, Alexis Ath. XIII, 590 b, wie Poll. 7, 19; ὄνου λίϑον ἀλοῦντος, Arist. Probl. 35, 3; nach Phot. bei Arist. auch der untere, unbewegliche Stein. – 5) auch die Spindel, der Rocken hieß so, VLL.; u. nach Poll. auch die Eins, das Aß auf dem Würfel, sonst οἴνη, unio.
-
2 ὄνος
ὄνος, ὁ, u. ἡ, (1) Esel, Eselin; περὶ ὄνου σκιᾶς, um des Esels Schatten, d. i. um eine nichtsnutzige Kleinigkeit; ὄνου πόκας, etwa: ins Land mit gebratenen Tauben; ὄνος ἄγων μυστήρια, Esel führten die heiligen Gerätschaften und anderes Gepäck nach Eleusis; ἀπ' ὄνου καταπεσεῖν, vom Esel fallen, mit einem Wortspiele für ἀπὸ νοῦ καταπεσών = ἐπὶ τῶν ἀλόγως πραττόντων ἡ παροιμία καὶ μὴ δυναμένων ὄνοις χρῆσϑαι μήτι γε δὴ ἵπποις, man kann auch unser 'vom Pferd auf den Esel kommen' vergleichen; ein Wortspiel mit ὄνος, Esel, u. ὄνος, einer Art Weingefäß. Sprichwörtlich auch ὄνος λύρας, ὄνος πρὸς λύραν, ὄνος λύρας ἀκούων, von einem rohen, gegen alle Musenkunst unempfindlichen Menschen; ὄνος εἰς ἄχυρα, es geht nach Wunsch; ὄνος ἐν μελίσσαις, vom Unglück; ὄνου ὑβριστότερος, denn die Esel gelten für stumpf gegen Schläge und mutwillig und trotzig. (2) auch ein Meerfisch heißt so. Der Kellerwurm, die Kellerassel; eine ungeflügelte Heuschreckenart, ἀσίρακος. Ein Gestirn neben der Krippe. (3) eine Zugmaschine, Haspel, Winde. (4) der obere, laufende Mühlstein, auch der untere, unbewegliche Stein. (5) auch die Spindel, der Rocken hieß so; auch die Eins, das As auf dem Würfel -
3 ὄνος
A ass, once in Hom., Il.11.558 ; then in IG12.40.12, Hdt.4.135, etc., cf. Arist.HA 580b3 ; ὄνοι οἱ τὰ κέρεα ἔχοντες, together with a number of fabulous animals, Hdt.4.191, 192 ;ὄ. μονοκέρατος Arist.HA 499b19
, PA 663a23, cf. Ael.NA3.41 :—freq. in provs.:1 ὄ. λύρας (sc. ἀκούων), of one who can make nothing of music, Men. 527, Id.Mis.18, cf. Varroap.Gell.3.16.13, Diogenian.7.33 ; expld. in Apostol.12.91a, ὄ. λύρας ἤκουε καὶ σάλπιγγος ὗς; ὄ. κάθηται, of one who sits down when caught in the game of ὀστρακίνδα, Poll.9.106, 112 ; the two provs. combined by Cratin. 229 ὄνοι δ' ἀπωτέρω κάθηντ αι τῆς λύρας, cf. κιθαρίζω.2 περὶ ὄνου σκιᾶς for an ass's shadow, i.e. for a trifle, Ar.V. 191(v. Sch.), Pl.Phdr. 260c ;ταῦτα πάντ' ὄνου σκιά S. Fr. 331
.3 ὄνου πόκαι or πόκες, v. πόκος 11 ; ὄνον κείρεις, of those who attempt the impossible, Zen.5.38.4 ἀπ' ὄνου καταπεσεῖν, of one who gets into a scrape by his own clumsiness. with a pun on ἀπὸ νοῦ πεσεῖν, Ar.Nu. 1273, cf. Pl.Lg. 701d.5 ὄνος ὕεται an ass in the rain, of being unmoved by what is said or done, Cratin.52, cf. Cephisod.1 ;ὄνῳ τις ἔλεγε μῦθον, ὁ δὲ τὰ ὦτα ἐκίνει Diogenian.7.30
;ὄ. εἰς Ἀθήνας Macar.Prov.6.31
.6 ὄ. ἄγω μυστήρια, i.e my part is to carry burdens, Ar.Ra. 159.7 ὄνων ὑβριστότερος, of wanton behaviour, X.An.5.8.3 ;κριθώσης ὄνου S.Fr. 876
.8 ὦτ' ὄνου λαβεῖν, like Midas, Ar.Pl. 287.9 ὄ. εἰς ἄχυρα, of one who gets what he wants, Diogenian.6.91 ; ὄνου γνάθος, of a glutton, ib. 100.10 ὄ. ἐν μελίσσαις, of one who has got into a scrape, Crates Com.36 ; but ὄ. ἐν πιθήκοις, of extreme ugliness, Men.402.8 ; ὄ. ἐν μύρῳ 'a clown at a feast', Suid.11 εἰς ὄνους ἀφ' ἵππων, of one who has come down in the world, Lib.Ep.34.2, cf. Zen.2.33, etc.II a fish of the cod family, esp. the hake, Merluccius vulgaris, Epich. 67, Arist.HA 599b33, Fr. 326, Henioch.3.3, Opp.H.1.151, etc.III wood-louse,κυλισθεὶς ὥς τις ὄ. ἰσόσπριος S.Fr. 363
, cf. Arist.HA 557a23 (v.l. ὀνίοις), Thphr.HP4.3.6, Hsch.s.v. σηνίκη; cf.ὀνίσκος 11
, ἴουλος IV.V ὄνων φάτνη a nebulous appearance between the ὄνοι (two stars in the breast of the Crab), Theoc.22.21, cf. Arat.898, Thphr.Sign.23 ( ἡ τοῦ ὄνου φάτνη ib.43,51), Ptol.Tetr.23.VI ὄνου πετάλειον, = φύλλον ὀνίτιδος, Nic.Th. 628.VII from the ass as a beast of burden the name passed to:2 the upper millstone which turned round,ὄ. ἀλέτης X.An.1.5.5
; alsoὄ. ἀλετών Alex.13
, 204, cf. Hsch. s.v. μύλη ; perh. simply, millstone, Herod.6.83 : Phot. says that Aristotle also calls the fixed nether millstone ὄνος (but Arist.Pr. 964b38 says, ὄνου λίθον ἀλοῦντος when the millstone is grinding stone, as it does when no grist is in the mill). -
4 ἄχυρον
A chaff, bran, husks left after threshing or grinding, Hdt.4.72, Pherecr.161, Antiph.226.2, X. Oec.18.1;ἐν τοῖς ἀ. κυλινδομένην Hermipp.47
: sg., Thphr.HP8.4.1, Ev.Matt.3.12, etc.: prov., ὄνος εἰς ἄχυρα 'pig in clover', of unexpected good fortune, Philem.188, cf. Ar.Fr.76: metaph., ἄχυρα τῶν ἀστῶν, of μέτοικοι, Id.Ach. 508; ἄχυρα ἀπὸ τοῦ τοίχου ἀποσπᾶν, of dying persons, Hp.Prog.4.II in pl., ἄ. χρυσοχοϊκά slag from gold-smelting, PHolm.5.7. -
5 χνόος
Aχνοός Choerob. in Theod.1.234H.
; dat.χνοΐ Thphr.CP6.10.7
, Gal.13.850:—ἁλὸς χ. incrustation from salt water, ἔκ κεφαλῆς ἔσμηχεν ἁλὸς χνόον, Od.6.226; wool pulled for stuffing cushions, flock, f.l. for μνοῦς in Hp.Mul.1.61; used in applying a powder, Gal. l.c.; chaff, LXXPs.1.4: powder, prov., [ὄνος] εἰς ἄχυρα καὶ χνοῦν Ar.Fr.76
; dust of the earth, LXX 2 Ki.22.43, 2 Ch.1.9; ὡς δοκεῖν τοῦ καλουμένου χνοῦ μεστοὺς εἶναι (sc. τοὺς ὀφθαλμούς) Gal.16.552.II fine down on a flower or in the seed-vessel, Thphr.HP2.8.4, D.S.2.59: bloom on fruit,ἐν Καρίᾳ φασὶν ἄπιόν τιν' ἔχειν χνοῦν ἁλμώδη Thphr.CP6.10.7
;μάλων χνοῦς ἐπικαρπίδιος AP9.226
(Zon.); the first down on the chin or cheeks,χνοῦς ὥσπερ μήλοισιν ἐπήνθει Ar.Nu. 978
(anap.); (Diod.);θηλείαις οὐδ' ὅσσον ἐπὶ χνόος ἦλθε παρειαῖς Call.Ap.37
;ἐντίκτει τι χνοῦ ἀνάπλεων Arist.HA 605b15
: pl., D.H.Dem.51.2 metaph., bloom or film of archaism in writing, ὅ τε πίνος αὐτῇ (i.e. in Plato's style) [καὶ χ.] ὁ τῆς ἀρχαιότητος.. ἐπιτρέχει interpol. in D.H.Dem.5; ἐπανθεῖ τις.. χνοῦς ἀρχαιοπινής ib.38, cf. Plu.2.79d; οἱονεὶ τῆς γονίμου φύσεως χ., of χλόη, Porph.Abst.2.5. (Cf. χνιαρωτέρα, χνίει.) -
6 ἄχυρον
ἄχυρον, τό, gew. im plur., Her. 4, 72 u. Folgde, Spreu; ausgedroschene oder ausgemahlene Hülsen (Hacheln?), gew. im plur., Her. 4, 72 u. Xen.; τοὺς γὰρ μετοίκους ἄχυρα τῶν ἀστῶν λέγω Ar. Ach. 508; Matth. 3, 12; ὄνος βαδίζεις εἰς ἄχυρα τραγημάτων Philem. Ath. II, 52 e; cf. Diogen. 6, 91 u. ἀχυρών.
См. также в других словарях:
όνος — ο (ΑΜ ὄνος, Α και ὄνος, ή) 1. λόγια ονομασία τού γαιδάρου 2. γένος ψαριών, αλλ. ονίσκος 3. στον πληθ. ως κύριο όν. Όνοι αστρον. δύο αστέρες που ανήκουν στον αστερισμό τού Καρκίνου 4. φρ. α) «όνου σκιά» καθετί το ανύπαρκτο ή ευτελές και ασήμαντο… … Dictionary of Greek
άχυρο — Τα ξερά στελέχη που απομένουν μετά το αλώνισμα των δημητριακών και ειδικότερα του σιταριού. Στη γεωργία, τα ά. του σιταριού και του αραβοσίτου θεωρούνται κατάλληλα για τον σχηματισμό της στρωμνής των οικόσιτων ζώων, ενώ αντίθετα τα ά. της κριθής… … Dictionary of Greek
ξυρός — ξυρός, ὁ (Α) 1. ξυράφι 2. παροιμ. «ξυρὸς εἰς ἀκόνην» λεγόταν για άτομα που επιτυχαίνουν αυτά που επιθυμούν, όπως η παροιμία «ὄνος εἰς ἄχυρα». [ΕΤΥΜΟΛ. Παρλλ. αττ. τ. τής λ. ξυρόν] … Dictionary of Greek
PALEA — vel quod palô ventiletur, vela Pale frugum inventrice, vel a Patulo, vel a Graeco πάλλειν dicta, quantumcumque vilis, Providentiam tamen Dei efficaciter arguit: Unde Lucilius Vaninus Italus, qui scriptô de Arcanis Naturae librô Naturam omnium… … Hofmann J. Lexicon universale
